Ventil Records, PTP / LP/DL / 2023
Kœnig to projekt pochodzącego z Wiednia, Lukasa Königa, perkusisty, kompozytora, rapera oraz multiinstrumentalisty. Artysta ten może być kojarzony z takich zespołów jak Koenigleopold, Synesthetic Octet czy Kompost3. “1 Above Minus Underground” został skomponowany przy udziale Nika Hummera obsługującego syntezator modularny. Duet ten stworzył cały fundament pod materiał złożony z ciężkich hip hopowych beatów, zgrzytliwych i czasami hałaśliwych dźwięków syntezatora czy innych nietypowych brzmień. Do współpracy zostali też zaproszeni artyści, z różnych rejonów świata.
Już od pierwszych taktów i dźwięków albumu możemy zdać sobie sprawę, że nie mamy tutaj do czynienia z typową płytą z muzyką hip hop, a raczej jej dość surrealistyczną i abstrakcyjną wersją.
W utworze rozpoczynającym płytę pojawia się Nappy Nina, amerykańska emcee, która w dość spokojny sposób artykułuje swoje rymy pośród szalejących i narastających podkładów. “Another One” to współpraca z Moor Mother oraz wtórującym jej na trąbce Aquilesem Navarro. Połączenie idealnie współgra ze sobą, dość zimny i pewny siebie głos Camaei i ciepło nadane przez instrument, a w tle transowa elektronika.
Dalej kolej na Sensationala, artystę , który wydawał swoje albumy w takich wytwórniach jak Wordsound czy Ipecac. Jego „brudny” styl rymowania nadaje tej kompozycji jeszcze więcej obskurności, a jest tego dużo, głęboki, przesterowany bas przemieniający się w kaskady rodem z muzyki noise, gdy w tle gra jednostajny perkusyjny rytm.
Następnie Victoria Shen, artystka dźwiękowa oraz eksperymentalna, budująca własne instrumenty elektroniczne przenosi nas w bardziej transowe rejony, gdzie przy współudziale wiadomych rytmów, dźwięki zapętlają się, rezonują, wypluwają jakby z siebie powolną plazmę brzmień turntablizmu.
W “Due Diligence” pojawiają się kolejni goście, Will Brooks z Dälek, Martin Eberle (trąbka) oraz Chris Pitsiokos na saksofonie. To prawdziwy, mroczny soundtrack po ciemnych zakamarkach miasta na agresywny wokal, abstrakcyjną i rozedrganą elektronikę oraz instrumenty dęte odgrywające dźwięki rodem z big bandu, a czasami swoje, free jazzowe solówki.
W utworze numer 6 pojawiają się pochodzący z Detroit rapper, Guilty Simpson oraz francuski, eksperymentalny gitarzysta,Julien Desprez. To jeden z bardziej motorycznym momentów na “1 Above Minus Underground”, pełen dubstepowych basów oraz sinusoidalnych noiseów. Urodzona w Teheranie, a obecnie rezydująca we Wiedniu, Rojin Sharaf to kolejna osoba na tym albumie. “جنگ، خو ِد حقیقت است – War is the unveiling of the truth” przynosi nam jej jakby jednostajne wokale, które niczym w komentatorskim tonie wspaniałe wpasowują się w dźwięki Kœnig. To bardzo niesamowity moment płyty.
Utwór “Kali” to jeden z dwóch instrumentalnych części albumu, po tylu rożnych i neurotycznych wokalach czas na mały oddech, ale nie do końca. Gdy na początku wydaje się płynąć monotonnym rytmem, końcówka znów atakuję nas nerwowym hałasem.
“1 Above Minus Underground” kończy “W’rath” z udziałem Elvin Brandhi. Improwizującej tekściarki, producentki, artystki performance, która buduje swoje beaty z głosu, taśm, winyli, instrumentów oraz nagrań terenowych. Muszę powiedzieć, że jest to najbardziej nietypowy utwór na tym albumie. Obsesyjne wokale zmieniające swoją barwę, nakładające się na siebie, growl, krzyki, zaśpiewy… to one są tu najważniejsze.
“1 Above Minus Underground” to bardzo abstrakcyjna podróż dla odważnych. Ja już mogę powiedzieć, że dla mnie jedna z ważniejszych płyt tego roku. Ten mrok miasta, neurozy, multi aglomeracyjne rytmy zawarte w brzmieniach z tego albumu przekonują mnie w stu procentach. Niesamowite dzieło.
Michał Majcher