|fontAnna| – Voicollages

Requiem Records / Opus Series / CD/DL / 2022

Głos ludzki, wibracja, fenomen, któremu zawdzięczamy komunikację, wyrażanie emocji, przepływ informacji. Jego niesamowita skala i spektrum dźwiękowe pozwalają nam na psychiczny przekaz, możemy zamanifestować swoją wypowiedź jako pytanie, prośbę czy rozkaz. Ton głosu odkryje nasze uczucia i stan emocjonalny. Co ciekawe ludzki aparat głosowy uważany jest za najdoskonalszy instrument dęty. Krok po kroku i wkraczamy na muzyczno-kulturalne wykorzystanie tego fenomenu. Od zawsze, czy to przy okazji pradawnych rytuałów, folkowych pieśni, czy jakiejkolwiek muzyce popularnej, współczesnej, głos stanowi ich nieodrębną często fundamentalną część. Od zawsze intrygowały mnie wydawnictwa, gdzie stanowi temat przewodni, a w szczególności w wykonaniu kobiecym. Meredith Monk, Diamanda Galas, Anna Homler, długa wyliczanka…

Jakąż niespodzianką okazała się płyta “Voicollages” sygnowana pseudonimem |fontAnna|, a którym podpisuje się Anna Niestatek – performerka, wokalistka, autorka instalacji. Materiał powstał przy użyciu metody kolażu, a jedynym źródłem dźwiękowym jest głos. Dodatkowym atutem płyty, jest jej temat przewodni: woda, jej żywioł, oniryczny i tajemniczy świat akwatyczny. Warto zwrócić uwagę, że już w pseudonimie artystki kryje się woda. Jedno z tłumaczeń słowa font to: zbiornik wodny, źródło. W naszym, polskim języku fontanna, również gra słów zawierająca imię artystki.

Już w pierwszym utworze, następuje zderzenie tego co możemy za zaobserwować, usłyszeć nad taflą wody: wokalizujacy, zadumany głos i tym co dzieje się pod wodą. Ciche, przytłumione szeptanie, w którym wyraźnie słychać pojedyncze sylaby czy samogłoski nadające efekt krótkiego echa. Pod wodą czyli zachowane w jaźni, głos nabiera ostrości zarysowując niepokój, poruszenie spokoju tafli. Zapętlone frazy wprowadzają pewną rytmikę, a kolejne partie wokalne nakładane jedna, na druga budują dramaturgię, ale również sprowadzają nas głębiej w otchłań wody. Brak tutaj słów, tekstu, przekazanie emocji, informacji następuje poprzez czystą głosową fonację. Pojawiają się pieśni, które z łatwością mogą pochodzić z folkowych tradycji dalekiej Syberii, świata arabskiego czy katalogu wydawniczego Diamandy Galas (voicollage8). Przy kolejnej odsłonie jesteśmy świadkami recytacji zaklęcia podwodnego w towarzystwie widmowych pogłosów, tak eterycznych i wciągających, że trudno nie ulec ich czarowi. Umiejętne wykorzystanie efektów dźwiękowych przez artystkę na całej płycie dodaje tylko uroku i smaku całości, umiejscawiając słuchacza w przeróżnych poziomach toni wodnej.

Głęboki skok w psyche ludzkości, bez granic, bez podziałów, bo wibracja jest jedna. Wibracja to głos.

Marek ‘Lokis’ Nawrot