Notatka od Sadie:
Souvenir to cykl składający się z czterech utworów. W latach 2020–2022 odeszło wielu moich przyjaciół i członków rodziny. Z powodu pandemii podróżowanie na pogrzeby było niemożliwe, a niektóre po prostu się nie odbyły. Jak przeżywać żałobę w samotności? Jakim językiem się wtedy mówi? Jak się w tym poruszać? Co zrobić z rękami, z pamięcią mięśniową tkającą nieistniejącą, opiekuńczą nić? Jak wygląda schronienie, które buduje się, by unieść ten ciężar? Jeśli niczego się nie trzymam, czy utonę?
Jaka jest moja ostatnia pamięć o nich? Praktycznie zawsze akceptacja.
Od około 20 lat gram na bezprogowej gitarze basowej. To bezlitosny instrument, obnaża wszystko. Jak porcelana: elastyczna, podatna, szczegółowa, ekspresyjna. Reagująca na najsubtelniejsze dotknięcia. Pokazuje rękę grającego. Zaczęłam nagrywać improwizacje w ciszy, myśląc o tych, których straciłam, o ich uściskach, chwilach bezruchu, o czasie, który się zapada. Potem zaczęłam ciąć te nagrania, przetwarzać i nakładać na siebie tworząc kolaż dźwiękowy. Dźwięki pozytywki z programowanym mechanizmem, blacha, kartonowe pudełko, nagrania terenowe z tego samego miejsca – patio z tyłu mojego dawnego domu – nadają kształt całości. Jak ptak, który zbiera przedmioty, by zbudować gniazdo dla pamięci. Dźwięki przypływają i odpływają jak wspomnienia, jak duchy. Ta praktyka stała się tratwą ratunkową, tratwą żałoby.
Czy souvenir (pamiątka) to właśnie taki uścisk? Pamiątki mają swoje korzenie w pielgrzymkach średniowiecznych, stanowią ślad podróży.
Czym właściwie jest tratwa ratunkowa? Jeśli wyprowadzisz ją poza fale i wdrapiesz się na pokład, zamkniesz oczy, poczujesz jak słońce rozgrzewa sól na twojej skórze, a prąd poniesie cię wzdłuż brzegu. Otworzysz oczy, gdy przestaniesz słyszeć śmiech swojej matki.
Nie wiesz, gdzie jesteś, a z drugiej strony wiesz. Jest tylko jedna droga powrotna. Zsunąć się delikatnie pod powierzchnię, poczuć pod wodą, jak coś pociąga cię w stronę domu.
Z góry wszystko wydaje się nieruchome.
Data wydania: 9 maja 2025
Wydawca: Room40
Opracowała: Marta Podoska