Globalna działalność człowieka przenosi gatunki między kontynentami w bezprecedensowym tempie. Spowodowało to (w przenośni) odwrócenie dryfu kontynentalnego – tak, jakby kontynenty zbliżały się teraz do siebie. Naukowcy nazywają to „Nową Pangeą”, nawiązując do starożytnego superkontynentu Pangei, w którym wszystkie współczesne kontynenty były ze sobą połączone. Niszcząc naturalną izolację między kontynentami, ludzie cofają historię geologiczną w przyspieszonym tempie. Gdy łączą dawno rozdzielone gatunki, tracona jest między nimi różnorodność. Efekt końcowy nie jest bardziej złożony ani bogatszy – jest prostszy i uboższy; zhomogenizowany.
New Pangaea bada relacje między ludźmi a roślinami na wyspie Seili, zwłaszcza to, jak rośliny pełnią rolę wskaźników warunków kulturowych i biologicznych. Projekt składa się z zielnika (książki) oraz kantaty (utworu dźwiękowego). Oba zawierają wybór gatunków roślin ilustrujących, jak zmieniał się ich status na Seili oraz kiedy dane gatunki pojawiły się na wyspie lub z niej zniknęły.
Książka przedstawia dwadzieścia roślin i opisuje ich historię kulturową – jak się rozprzestrzeniały i jak były postrzegane na przestrzeni lat. Rośliny niegdyś uznawane za pożyteczne stały się chwastami, podczas gdy dawne chwasty zostały później objęte ochroną na mocy ustawy o ochronie przyrody. Niektóre gatunki są uznawane za rodzime dla Seili, ale inwazyjne w innych częściach Finlandii. Część z nich rozprzestrzeniła się na wyspie naturalnie, inne zostały tam sprowadzone – celowo lub przypadkowo – przez człowieka.
Kantata ukazuje te same dwadzieścia gatunków co książka. Materiał dźwiękowy użyty w utworze i wideo został zebrany na Seili za pomocą mikrofonów lub poprzez przekształcenie przewodnictwa elektrycznego roślin w dźwięki słyszalne dla ludzkiego ucha. Gleba, klimat i pora nagrania mają wpływ na to, jakie dane biologiczne generują rośliny – podobnie jak słońce, które jest jednym z fundamentów ich własnej produkcji. Każda roślina jest indywidualnością, a każde nagranie daje niepowtarzalny rezultat. Kantata zawiera również nagrania terenowe z kościoła na Seili oraz z naturalnych siedlisk roślin rozmieszczonych na całej wyspie.
W zgodzie z tematyką kantaty i uwagą poświęconą relacjom między ludźmi a roślinami w różnych okresach historycznych, do współpracy zaproszono wokalistkę Anniinę Saksę, która wykonuje partie wokalne reagujące na zmiany w przewodnictwie elektrycznym każdej z roślin.
Projekt powstał we współpracy z CAA Contemporary Art Archipelago oraz Instytutem Badań Archipelagu na Seili.
Data wydania: 6 czerwca 2025
Wydawca: Superpang
Opracował: Artur Mieczkowski